Handhaving: verjaring

Welke zijn de verjaringstermijnen van straf- en herstelvorderingen van de handhavende overheid?

Wat is de strafrechtelijke vervolging?
De rechter kan het plegen van een bouwmisdrijf bestraffen met een gevangenisstraf van 8 dagen tot 5 jaar
en met een geldboete of met één van deze straffen alleen.

Wat als u een stedenbouwmisdrijf hebt begaan?
Wanneer u een bouwmisdrijf pleegt, kan u hiervoor zowel strafrechtelijk als burgerrechtelijk vervolgd
worden.

Wat is de burgerlijke vervolging?
Wanneer u een bouwovertreding hebt begaan, kan de rechter naast een strafsanctie ook een herstelmaatregel opleggen. Hiermee beveelt de rechter de plaats in de oorspronkelijke toestand te herstellen of het strijdige gebruik te staken, en/of bouw- of aanpassingswerken uit te voeren en/of een geldsom te betalen gelijk aan de meerwaarde die het goed door het misdrijf heeft verkregen. Dit gebeurt op vordering van de stedenbouwkundige inspecteur of het College van Burgemeester en Schepenen op wier grondgebied de werken, handelingen of wijzigingen werden uitgevoerd.
Een dergelijke herstelmaatregel kan steeds samen met een straf worden opgelegd.

Wie is bevoegd de verjaring te attesteren?
Enkel de rechter is bevoegd om aan de hand van de concrete elementen van het dossier te beslissen of er al dan niet sprake is van verjaring. Een administratieve overheid (gemeente, provincie, Vlaams Gewest) kan niet attesteren of er verjaring van de herstelvordering is ingetreden.

Kan ik nieuwe werken aanvatten eens de verjaring is ingetreden?
De verjaring heeft alleen tot gevolg dat de overtreder beschermd is tegen de strafvordering en de herstelvordering van de handhavende overheid. De verjaring van de herstelvordering is dus niet gelijk te stellen met een vergunning en neemt het illegale karakter van de werken niet weg. De verjaarde constructie blijft met andere woorden illegaal. Men kan na de verjaring dan ook geen nieuwe werken (ook geen niet - vergunningsplichtige werken) aan de constructie uitvoeren. Wanneer dit wel gebeurt, ontstaat een nieuw recht op herstelvordering.Bovendien kan een bestemmingswijziging van niet kwetsbare gebieden naar ruimtelijk kwetsbaar gebied strafbare instandhouding veroorzaken, ook al is de strafvordering en/of herstelvordering verjaard.

Wat zijn de verjaringstermijnen van straf- en herstelvorderingen?
Zowel de strafvordering als de herstelvordering kan verjaren.
* Verjaringstermijnen strafvordering
* Het bouwmisdrijf verjaart na een periode van 5 jaar;
* Met als aanvangspunt het ogenblik waarop het misdrijf voltrokken is (na het plegen van de laatste feiten);
* Wanneer tijdens de verjaringstermijn een proces-verbaal wordt opgesteld wordt de verjaringstermijn gestuit, waardoor een nieuwe periode van 5 jaar begint te lopen (maximum 10 jaar);
* Stuiting kan echter alleen optreden binnen de eerste termijn van 5 jaar;
* Wanneer de strafvordering tijdig is ingeleid is er geen verjaring meer mogelijk van de herstelvordering.

* Verjaringstermijnen herstelvordering
* De herstelvordering kan nooit verjaren voordat de strafvordering is verjaard;
* Een herstelvordering voor inbreuken:
1. in ruimtelijk kwetsbare gebieden verjaart na 10 jaar;
2. in openruimtegebied verjaart na 10 jaar;
3. in de overige gebieden verjaart na 5 jaar;
* Telkens vanaf de dag waarop het misdrijf werd gepleegd.

Let op! Voor bouwmisdrijven gepleegd in ruimtelijk kwetsbaar gebied geldt een nultolerantie omdat niet alleen het oprichten van de constructie strafbaar is maar ook de instandhouding ervan. De termijn van 10 jaar begint daarom pas te lopen nadat de onwettige toestand ongedaan wordt gemaakt.

Wanneer verjaart mijn bouwmisdrijf?
* U hebt een bouwmisdrijf begaan vóór 27/07/1998
* De herstelvordering kan nooit verjaren voordat de strafvordering is verjaard;
* Verjaringstermijnen:
1. 30 jaar na het ontstaan van de schade;
2. Als men kennis heeft genomen van de schade en de identiteit van de overtreder: 5 jaar na kennisname
van de schade en de identiteit.